Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2011

France is bacon

   Διαβάζω μειδιῶν:

   I understood it as "Knowledge is power, France is bacon".
   For more than a decade I wondered over the meaning of the second part and what was the surreal linkage between the two? If I said the quote to someone, "Knowledge is power, France is bacon" they nodded knowingly. Or someone might say, "Knowledge is power" and I'd finish the quote "France is bacon" and they wouldn't look at me like I'd said something very odd but thoughtfully agree. I did ask a teacher what did "Knowledge is power, France is bacon" meant and got a full 10 minute explanation of the Knowledge is power bit but nothing on "France is bacon". When I prompted further explanation by saying "France is bacon?" in a questioning tone I just got a "yes". At 12 I didn't have the confidence to press it further. I just accepted it as something I'd never understand.
   It wasn't until years later I saw it written down that the penny dropped.

France is bacon [πηγή]

   Ἡ ρῆσις ἔχει γίνει ἀστικός μῦθος.

   Μουσουλμάνος τις ἐρωτᾷ ἐὰν μπορῇ νὰ ταξιδέψῃ στὴν χώρα τοῦ μπέηκον, φίλος δὲ τῆς Γαλλίας τὸν καθησυχάζει λέγοντας ὅτι αὐτὰ εἶναι ἀντιγαλλικὲς κακοήθειες τῶν ἀγγλοσαξώνων.

Best Answer - Chosen by Voters
   That is a ridiculous and stupid way of describing France made by people who have never been there and part of the smear and hate campaign which started when the French government refused to invade Iraq, a Muslim country. What is meant by that nasty smear is that the French are so feeble that they are eaten up by their adversaries. Of course you can go to France, and there is a large number of Muslims who have settled there from North Africa all over the place. You can even wear traditional hijab and long dresses. What you are no longer allowed to wear is the Niqab (where your face is completely hidden) because it has been used by terrorists to escape and it is considered repressive of women's liberty and individuality.

Τὰ γιαπωνέζικα εἶναι ἑλληνικά

   Ἐὰν ἡ ἠχητικὴ ὁμοιότης δύο λέξεων ἦταν ἐπαρκὴς ἀπόδειξις ἐτυμολογίας, τότε τὰ γιαπωνέζικα θὰ ἦταν ἑλληνικά, ὅπως ἀνεκάλυπτε κάθε τόσο ὁ «Δαυλός» καὶ ὅπως μᾶς ἀποδεικνύει ἄλλωστε τὸ ἀμίμητο «Κρασάκι τοῦ Τσού», ἤτοι τὸ ἑλληνιστὶ ὑποτιτλισμένο γιαπωνέζικο τραγούδι (καὶ βασικὸ θέμα τοῦ «Kill Bill») «The Flower of Carnage»:

Τὸ κρασάκι τοῦ Τσού

   Γιὰ τὴν ἱστορία, ἰδοὺ καὶ τὸ πρωτότυπον:

Meiko Kaji, «The Flower of Carnage»

   ...Καὶ ἐνῶ ἐμεῖς ἀποδεικνύουμε ὅτι τὰ γιαπωνέζικα εἶναι ἑλληνικά, κάποιος ἀχρεῖος ἰσχυρίζεται ὅτι τὰ ἑλληνικὰ εἶναι ἀγγλικά. Δεῖτε καὶ φρίξτε:

Carrot Cherry

Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2011

Κομψῶν Αἰλούρων Τάξις


   Διστάζω νὰ θέσω τὸ αἰώνιο ἐρώτημα «γάτα ἢ σκύλος», διότι θὰ ἔχουμε δράματα. Δίνω ὅμως τὸν λόγο καὶ τὴν γραφίδα στὸν μεγάλο:

Τὸ καταστατικὸν τῆς τῶν Κομψῶν Αἰλούρων Τάξεως, διὰ χειρὸς Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ, μὲ ὑπογράφοντα τὸν «Ἀμπντοὺλ Ἀλχαζρέντ» (δηλαδὴ τὸν συγγραφέα), 26-4-1936. (Howard Phillips Lovecraft, Kompson Ailouron Taxis (Band of Elegant Cats), KAT, cat)

   Ἡ γάτα εἶναι ἡ ψυχὴ τῆς ἀρχαίας Αἰγύπτου, φορέας ἱστοριῶν ξεχασμένων αὐτοκρατοριῶν στὴ Μορόη καὶ στὸ Ὀφίρ. Συγγενεύει μὲ τοὺς ἄρχοντες τῆς ζούγκλας καὶ ἔχει κληρονομήσει τὰ μυστικὰ τῆς παλιᾶς καὶ δυσοίωνης Ἀφρικῆς. Ἡ Σφίγγα εἶναι ἐξαδέλφη της, ἡ γάτα μιλᾷ τὴ γλῶσσα της· ἀλλὰ εἶναι πιὸ ἀρχαία ἀπὸ τὴ Σφίγγα, καὶ θυμᾶται ὅσα ἐκείνη ἔχει ξεχάσει...
(Χ.Φ. Λάβκραφτ, ἐπιστολὴ στὸν Ράινχαρντ Κλάινερ, 21-5-1920)

Διὰ χειρὸς Boris Vallejo, 1977.

   Οἱ περισσότερες ἀπόπειρες νὰ ταξινομηθοῦν μὲ ἀκρίβεια οἱ ἐραστὲς τῶν γατῶν καὶ τῶν σκύλων ἀνάλογα μὲ τὴν κοινωνικὴ καὶ φιλοσοφικὴ θέση τους θὰ ἀποτυγχάνουν ὑποχρεωτικὰ ἐξ αἰτίας τῆς θεμελιώδους πολυπλοκότητας τοῦ ἀνθρώπινου μυαλού. Τὸ μόνο ποὺ μποροῦμε νὰ ποῦμε εἶναι ὅτι ὅσο πιὸ καθαρὰ αἰσθητικὸς εἶναι ἕνας ἄνθρωπος, τόσο πιθανότερο εἶναι νὰ προτιμᾷ τὶς γάτες, ἀφοῦ ἡ ἀνώτερη κομψότητα, ὀμορφιά, συμπεριφορὰ καὶ τάξη τῆς γάτας δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ κατακτήσει τὴ φαντασία ὁποιουδήποτε ἀντικειμενικοῦ παρατηρητῆ, χειραφετημένου ἀπὸ τὶς κοσμικὲς καὶ ἠθικὲς ψευδαισθήσεις. Στὴν πραγματικότητα οἱ καθαρὰ αἰσθητικοὶ συντελεστὲς βαραίνουν ἐξαιρετικὰ περισσότερο ἀπὸ τοὺς φιλοσοφικούς· ἔτσι, παρ᾿ ὅλο ποὺ ἕνας τζέντλεμαν σέβεται τὴ γάτα γιὰ τὴν ἀνεξαρτησία, τὴν ἀπόσταση, τὴν αὐτάρκεια καὶ τὴ νηφαλιότητά της, στὴν πραγματικότητα ἀγαπᾷ τὴ γάτα κυρίως ἐξ αἰτίας τῆς ἀσύγκριτης ὀμορφιᾶς καὶ τῆς κατὰ πολὺ ἀνώτερης ἁπαλότητας καὶ καθαριότητας τῶν συνηθειῶν της σὲ σύγκριση μὲ τὶς συνήθειες τῶν θορυβωδῶν, βρωμερῶν, ἐνοχλητικῶν, κλαψιάρηδων, καὶ ἀκατάστατων σκύλων. Ἡ γάτα ἔχει μιὰ γοητεία καὶ μιὰ διάθεση καὶ μιὰ κλασικὴ αὐτοσυγκράτηση τῶν ὁποίων οἱ σκύλοι στεροῦνται ὁλοκληρωτικὰ καὶ ἡ ἔλξη ποὺ ἀσκεῖ στὴ φαντασία εἶναι τεράστια -ὅλα αὐτὰ ἐντελῶς ἀνεξάρτητα ἀπὸ θέματα συμπάθειας, ἀφοσίωσης, ἐξάρτησης, ἀποστασιοποίησης, ἀνωτερότητας ἢ κατωτερότητας. Πραγματικά, κανένας λογικὸς ἐραστὴς τῶν γατῶν δὲν χρειάζεται νὰ καταφύγει στοὺς προδοτικούς, στερεότυπους ὅρους τῆς ψυχολογίας. Τὸ μόνο ποὺ χρειάζεται εἶναι νὰ συγκροτήσει ἕνα πρότυπο καθαρῆς ὀμορφιᾶς χωρὶς παράπλευρα ἐννοιακὰ φορτία -καὶ ἡ γάτα ἔρχεται ἀμέσως νὰ βρεῖ ἐκεῖ τὴν θέση της! Ἀγαπᾶμε τὰ γατάκια, ὁ Θεὸς νὰ εὐλογεῖ τὶς μικρὲς φαβορίτες τους, καὶ δὲν δίνουμε δεκάρα ἂν εἶναι ἀνώτερα ἢ κατώτερα! Εἶναι δαιμονικὰ χαριτωμένα καὶ εἶναι τὸ μόνο ποὺ ξέρουμε καὶ τὸ μόνο ποὺ χρειάζεται νὰ ξέρουμε!...
(Χ.Φ. Λάβκραφτ, ἐπιστολὴ στὸν Τζέημς Φ. Μόρτον, Δεκ. 1926, Κυριακή)

(Ἡ φωτογραφία καὶ τὰ κείμενα τοῦ Χ.Φ.Λ. ἐλήφθησαν ἀπὸ τὸ βιβλίον: Χ.Φ. Λάβκραφτ, «Ἐπιστολές», ἐκδ. Αἴολος, Ἀθήνα 1997.)

Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011

Ἡ δύναμις τῆς Φύσεως

   Τὸ δένδρον αὐτό (Εἴσοδος Ζαππείου ἀπὸ Ἡρώδου Ἀττικοῦ, 1-8-2010), ἀπὸ τότε ποὺ ἤμουν μικρὸς καὶ πηγαίναμε βόλτα μὲ τοὺς γονεῖς μου στὸ Ζάππειον, μοῦ εἶχε κάμει βαθειὰ ἐντύπωσι.


   Προσέξτε πῶς καταπίνει καὶ χωνεύει τὰ σιδερένια κάγκελα. Πῶς καταπίνει καὶ χωνεύει τὸ πεζοδρόμιο.
   Μιὰ πελώρια, ζωντανή, σφίζουσα ἀπὸ τοὺς χυμοὺς τῆς φύσης μάζα, ἐπεκτείνεται, ἀργὰ ἀλλὰ σταθερά, καταπίνοντας καὶ χωνεύοντας καὶ σιδερένια κάγκελα καὶ πλάκες καὶ τὰ πάντα. Παντοδύναμη Φύσις.

Φιλομαθεῖς κύνες

Βιβλιόφιλος κύων


   Βιβλιοπωλεῖον «Πολιτεία», 26-2-2011. Παρ᾿ ὅτι λίγο ἐπάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι του, στὴν γωνία τοῦ ραφιοῦ, στέκεται ὁ τόμος τοῦ Gilles Deleuze, «Ὁ μπερξονισμός», ὁ σκυλάκος ἀδιαφορεῖ καὶ ἀπολαμβάνει τὸν ὕπνο του μακαρίως! Ζωντανὸ μάθημα φιλοσοφίας!

Σὰν ἤμουν νέος κι ἐπήγαινα σ᾿ ἕνα σοφὸ ποὺ βρῆκα
Κι ἄκουα τὰ λόγια τὰ σοφά, λόγια ποὺ στάζουν γλύκα,
Γι᾿ «Αὐτό» κι «Ἐκεῖνο» μοῦ ᾿λεγε. Μὰ ἐγὼ ἔκανα τὴ σκέψη,
Πὼς ἀπ᾿ τὴ θύρα πού ᾿χα μπεῖ ἀπὸ τὴν ἴδια ἐβγῆκα.
(Ὁμὰρ Καγιάμ, «Ρουμπαγιάτ»)



* * *

Ἀρχαιόφιλος κύων


   Τὸ Σάββατο 14-5-2011, ἡ ἀρχαιολόγος τῆς Α' Ε.Π.Κ.Α., κυρία Ὄλγα Δακουρᾶ-Βογιατζόγλου, ἔκανε ἀφιλοκερδῶς μιὰ θαυμάσια ξενάγησι στὰ μέλη τῆς Ἑνώσεως Φίλων Ἀκροπόλεως, μὲ θέμα: Λόφοι Νυμφῶν, Πνύκας καὶ Μουσῶν: Κέντρα τῶν ξωτικῶν. Ὁ δὲ ἀρχαιόφιλος, ὡς φαίνεται, κύων τῆς φωτογραφίας μᾶς ἀκολουθοῦσε καθ᾿ ὅλην σχεδὸν τὴν διάρκειαν τῆς ξεναγήσεως!
   Στὴν φωτογραφία, ἀρχαῖο οἴκημα λαξευμένο στὸν βράχο, στοὺς πρόποδες τῆς Ἀκροπόλεως. Στὸ ἐσωτερικὸ του σώζεται ἕνα πολὺ παραστατικό, ἂν καὶ σὲ ὄχι καλὴ κατάστασι, ἀνάγλυφο Πανὸς καὶ νύμφης.

   (Περισσότερα γιὰ τὴν πολὺ ἐνδιαφέρουσα αὐτὴ ξενάγησι βλέπε στὸ σχετικὸν ἄρθρον μου.)

Ζούγκλα ἡ Ἀθήνα

   Ἕνα ἀπὸ τὰ ἐλάχιστα γκράφιτι τῶν Ἀθηνῶν (Σολωμοῦ καὶ Σουλτάνη, πλησίον τοῦ Ε. Μ. Πολυτεχνείου, 21-5-2011) ποὺ δὲν εἶναι βανδαλισμός.


Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Ὁ λόφος τοῦ Ἀρδηττοῦ καὶ οἱ γάτες τῆς ὁδοῦ Ἄγρας

Ἀριστερὰ ἀπὸ τὴν εἴσοδο τοῦ Καλλιμάρμαρου, ἀρχίζει ἀπὸ τὰ σκαλιὰ αὐτὰ ἡ ὁδὸς Ἄγρας (φωτ. 2010-12-21):
Τὰ σκαλιὰ ἀριστερά, μὲ τὴν κολώνα μὲ τοὺς γλόμπους στὴν ἀρχή τους, μοῦ θυμίζουν λίγο τὴν κλασσικὴ εἰκόνα ἀπὸ τὸν «Ἐξορκιστὴ» τοῦ Γουίλιαμ Φρίντκιν. Ἀλλὰ τὰ παλιὰ σκαλιὰ δεξιά, τὰ ὁποῖα χρησιμοποιοῦνται πλέον μόνον ἀπὸ μαῦρες γάτες, εἶναι ἀκόμη πιὸ μυστήρια καὶ συναρπαστικά.

Ὁδὸς Ἄγρας 21, ἐπάνω ἀπὸ τὸ Καλλιμάρμαρο (φωτ. 2010-12-21):
Τὸ σπίτι φαίνεται ἐγκαταλελειμένο. Κι ὅμως, ἔκδηλη εἶναι στὸν χῶρο μιὰ δυνατὴ παρουσία. Ἐκατέρωθεν τῆς ταλαιπωρημένης, ἁλυσοδεμένης μεταλλικῆς θύρας, πίσω ἀπὸ τὴν ὁποίαν ὀργιώδη ἀναρριχητικὰ φυτὰ ἐξαπλώνονται καὶ συμπλέκονται πρὸς κάθε κατεύθυνσι, κυρίες τῆς οἰκίας, δύο γάτες, στέκουν ὡς μυστήριες φρουροὶ καὶ ἱέρειες ναοῦ τῆς Αἰγυπτίας Μπαστέτ, κοιτάζοντας ἀφ᾿ ὑψηλοῦ καὶ μὲ ἀνεξιχνίαστο βλέμμα τοὺς περαστικούς. Ἡ ἐπιγραφὴ στὴν θύρα ἐξαλείφει καὶ τὴν τελευταία ἀμφιβολία γιὰ τὴν κυριότητα τῆς οἰκίας:

I will not reign
To serve I disdain
The cat I remain

Ἔψαξα στὸ Διαδίκτυο γιὰ νὰ δῶ μήπως οἱ στίχοι αὐτοὶ προέρχονται ἀπὸ κάποιο γνωστὸ ἔργο. Δὲν εὑρῆκα τίποτε γιὰ τὴν προέλευσι τῶν στίχων, εὑρῆκα ὅμως λίγες πληροφορίες καὶ γιὰ τὸ σπίτι μὲ τὶς γάτες καὶ γιὰ τὸ παρακείμενο (Ἄγρας 22), ἐπάνω σὲ ἕναν λοφίσκο, ἀκόμη πιὸ μυστηριῶδες, ὡς φαίνεται, καὶ κατά τινες στοιχειωμένο. (Κάτι ποὺ μᾶλλον ἰσχύει καὶ γιὰ ὁλόκληρον τὸν λόφον τοῦ Ἀρδηττοῦ καὶ τὴν γύρω περιοχή.)

Τὸ στοιχειωμένο σπίτι τῆς ὁδοῦ Ἄγρας 22 (φωτ. 2010-12-22):
Μεταφέρω ἀπὸ τὸ phorum.gr καὶ τὸ metafysiko.gr:

«Θα ήθελα πληροφορίες σχετικά με το σπίτι της οδού Άγρας αριθμός 22 στο Καλλιμάρμαρο, το οποίο θεωρείται στοιχειωμένο. Κυρίως για την ιστορία του σπιτιού και για συγκεκριμένα φαινόμενα που έχουν παρατηρηθεί σε αυτό-αν έχουν παρατηρηθεί. Κάθε βοήθεια είναι ευπρόσδεκτη.»

«Για το σπίτι δεν ξέρω σχεδόν τίποτα. Απλά έχω δει την διεύθυνση αυτή σε έναν κατάλογο με υποτιθέμενα στοιχειωμένα σπίτια. Βρίσκεται πίσω από το Καλλιμάρμαρο. Δεν φτάνεις εύκολα εκεί, καθ' ότι η οδός Άγρας διακόπτεται απότομα και συνεχίζει από ένα άσχετο σημείο. Στα δεξιά όπως ανεβαίνουμε υπάρχει ένας μικρός λόφος, πάνω στον οποίο είναι το σπίτι. Αυτή τη στιγμή είναι κατά το ήμισυ ανακαινισμένο, αλλά ακόμα εγκαταλελειμένο. Την παράσταση μπορεί να κλέψει το σπίτι με τον αριθμό 21, που βρίσκεται απέναντι. Είναι ένα φτωχικό χαμόσπιτο που όμως έχει μια μεταλλική πλακέτα στην εξώπορτα, σαν αυτή που έχουν οι γιατροί και οι δικηγόροι στα γραφεία τους. Στην πλακέτα αυτή είναι γραμμένο ένα ποίημα σε τρεις στίχους και στην αγγλική γλώσσα. "Ι shall not reign, To serve I disdain, The cat I remain". Οι γείτονες μου είπαν ότι ανήκει σε μια γυναίκα η οποία έχει μετατρέψει το σπίτι της σε γατοτροφείο. Έχει μαζέψει όλες τις αδέσποτες γάτες τις περιοχής και τις φιλοξενεί μόνιμα στα δωμάτια του σπιτιού της. Αυτά προς το παρόν. Αν μάθω κάτι άλλο θα σας το παραθέσω.»

«Φίλε μου δυστυχώς δεν γνωρίζω. Το μόνο που είχα διαβάσει στο βιβλίο του Γ. Μπαλάνου "Εισβολείς" παλαιότερα (τόχω ακόμη), είναι ότι η περιοχή πίσω από το Καλλιμάρμαρο είναι "περίεργη" και συμβαίνουν διάφορα φαινόμενα. Δεν έχω ιδίαν πείραν.»

«Αυτό το σπίτι όντως έχω ακούσει ότι είναι στοιχειωμένο. Και νομίζω ανήκε σε κάποιον γνωστό! Το πιο κουφό που έχω ακούσει για αυτό το σπίτι είναι ότι δίπλα του μερικές φορές το χρόνο εμφανίζεται από το πουθενά ένας δρόμος!»

«Ειχα ακουσει την εξιστορηση καποιου ερευνητη, ο οποιος ειχε παει εκει (Άγρας 22) με καποιο συνεργειο εξοπλισμενο με τα καταλληλα ειδικα οργανα. Συμφωνα λοιπον με την διηγηση του, οταν περνουσαν την πορτα του κηπου, τιποτε απο τα οργανα που ειχαν μαζι τους δεν λειτουργουσε. Οταν αντιθετα εκαναν ενα βημα πισω, εξω δηλ. απο την πορτα, τα παντα λειτουργουσαν και παλι.»

«Θα ηθελα επισης να προσθεσω το εξης. Στο συγκεκριμενο σπιτι (22) και συμφωνα με την μαρτυρια του ερευνητη, συνεβη το εξης παραδοξο. Καποια μερα, ενας φιλος του του ζητησε να επισκεφθει επισης το συγκεκριμενο σπιτι και του ζητησε την ακριβη διευθυνση. Ο ερευνητης του την εδωσε, του μιλησε μαλιστα και για την επιγραφη στην πορτα. Μονο που οταν ο φιλος του εφτασε εξω απο αυτο το σπιτι, ουτε επιγραφη υπηρχε,το σπιτι εδειχνε να εχει κατοικους κλπ. Εφυγε, για να επιστρεψει λιγη ωρα μετα μαζι με τον ερευνητη που σας ανεφερα. Και τοτε, ολα τα βρηκαν οπως του τα ειχε περιγραψει εξ αρχης ο φιλος του. Λες και την ωρα που το επισκεφθηκε εκεινος την πρωτη φορα να ειχε ανοιξει μια χρονοπυλη. Συμφωνα με τις μαρτυριες του πρωτου ερευνητη, οταν καποιος εμπαινε στην χορταριασμενη αυλη του σπιτιου αυτου, ενοιωθε ανασες σκυλιων να ερχονται κοντα στα ποδια του και ομως δεν υπηρχε τιποτε εκει.»

Σάββατο 28 Αυγούστου 2010

Τὸ παρδαλὸ γατάκι

Νεογέννητα γατάκια στὸν κῆπο μου (15-8-2010).

Τὸ παρδαλὸ γατάκι

Χρῆστος Μαλεβίτσης
(«Ἡ Καθημερινή», 22-6-1991· ἀναδημοσίευσις: «Δοκίμια ἰδεῶν», ἐκδ. Δωδώνη, 1993, σελ. 242-245)

Ἡ ἐπίμονη ἐπανάληψη τῆς καθημερινότητας μουδιάζει τὴ συνείδηση. Τὴν περικαλύπτει μὲ κρούστα ἀδιαφορίας καὶ ἀχρηστεύει τὶς πλέον οὐσιώδεις λειτουργίες της: τὸ ξάφνιασμα, τὸν θαυμασμό, τὴν φρίκη. Ἀκόμη καὶ συνταρακτικὰ περιστατικὰ δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ θραύσουν αὐτὴν τὴν κρούστα. Εἶναι ὅμως φορὲς ποὺ κάποιο ἀσήμαντο συμβὰν ἐπιφέρει ρωγμὴ στὴν κρούστα. Καὶ ἀποκαλύπτεται ὁ μαγικὸς κόσμος τοῦ οὐσιώδους. Μαζὶ μὲ τὸ ρίγος τῆς παρθενικῆς ἐνοράσεως τοῦ κόσμου. Καὶ συνειδητοποιοῦμε πὼς ζοῦμε σὲ δάσος γοητευτικὸ καὶ ἐπίφοβο. Εἶναι σὰν τὸ «πανέρμο δάσος», ἐντὸς τοῦ ὁποίου αἰφνίδια βρέθηκε ὁ Σολωμός, «μὲ λογισμὸ καὶ μ᾿ ὄνειρο».

Τὸ παρδαλὸ γατάκι ἦρθε στὴ ζωὴ πρὶν λίγες μέρες. Εἶναι τόσο ἐλάχιστο ποὺ τὸ κρατῶ σὰν πούπουλο στὴ χούφτα μου. Ἀρκεῖ ὅμως νὰ σὲ κοιτάξει μὲ τὰ θαυμαστικὰ μάτια του τὰ ζαφειρένια γιὰ νὰ βαρύνει τὴ χούφτα σου μὲ χίλιους τόννους ἀπορίας. Θὰ ἔλεγα γοητείας, μπροστὰ στὴ λάμψη τῆς ὀμορφιᾶς του. Θὰ ἔλεγα φρίκης, μπροστὰ στὴ μοίρα τῆς τυχαιότητός του. Θά ἔλεγα σκανδάλου, μπροστὰ στὴν ἀνεννόητη φανέρωσή του στὸν κόσμο. Τί δοξάζει αὐτὸ τὸ ἀριστούργημα τοῦ Θεοῦ, πεταμένο στὴν τύχη του;

Ἡ ἁρμονία τῶν χρωμάτων του. Λευκό, καφετὶ καὶ γκρίζο, σκορπισμένα κατὰ κλίμακα μουσική. Ἡ ἁρμονία τῶν κινήσεών του, ἡ σαγηνευτική. Ἡ ἀέρινη ἀλαφράδα, ποὺ εἶναι ἴση μὲ τὴν ἀθωότητά του, τὴν ἀφοπλιστική. Γλυκιὰ φωνούλα, παρακαλεστική. Καὶ ἡ χαρὰ τῆς ζωῆς, ἡ ἀπερίσταλτη. Νὰ τὰ δεῖ ὅλα, νὰ τὰ γευτεῖ ὅλα, νὰ παίξει μὲ ὅλα. Ἡ ζωή, λοιπόν, στὴν ἀρχέγονη καθαρότητά της εἶναι ἕνα αθῶο παιχνίδι. Αὐτὸ διδάσκει τὸ παρδαλὸ γατάκι, τὸ χαριτωμένο.

Κι ὡστόσο ὅλα τοῦτα δὲν συνιστοῦν χαλαρὴ σύνθεση εὐτυχισμένων συμπτώσεων. Ξεκινοῦν ἀπὸ ἕνα σκληρὸ κέντρο βουλητικῆς ἐμμονῆς στὴν ὕπαρξη. Τὸ ὁποῖο ἐμφανίζεται μόλις τὸ προκαλέσεις ἢ τὸ ἀμφισβητήσεις. Ἡ φωνούλα μετασχηματίζεται σὲ τσιριξιὰ ὅμοια μὲ σπαθί. Τὸ ἁπαλὸ, ἴδιο μὲ χνουδωτὴ φούντα πέλμα του, βγάζει γαμψὰ σουβλερὰ νύχια, μὲ τὰ ὁποῖα ἀπειλεῖ καὶ ὑπερασπίζεται δραστικῶς τὴν ὕπαρξή του. Τὸ εὔκαμπτο καὶ τρυφερὸ σωματάκι του μεταποιεῖται σὲ ἀτσαλένιο ἀμυντήριο ἔλασμα. Καὶ τὰ ζαφειρένια ματάκια του σκοτεινιάζουν ἀπὸ ὀργή. Μία πλήρης αὐτόνομη ὕπαρξη ἀποφασισμένη νὰ κρατηθεῖ στὸν ἐπάνω κόσμο, ἀντλώντας δύναμη ἀπὸ τὴ σκοτεινὴ ρίζα τῆς ζωῆς.

Ἂν ἐπρόκειτο γιὰ τὸ μόνο πλάσμα στὸν κόσμο, θὰ ἦταν τὸ θαῦμα τῶν θαυμάτων. Οἱ ἄγγελοι τοῦ οὐρανοῦ θὰ στεκόντουσαν φύλακες προστατευτικοί. Μὲ ἐντολὴ τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ. Γιὰ νὰ μὴ χαθεῖ αὐτὴ ἡ δαιμόνια ἐκβλάστηση τοῦ ὑλικοῦ κόσμου σὲ ἄγγελμα ἀπρόοπτης ζωῆς. Καθόσον, τὸ ὅτι ὑπάρχει ζωὴ στὸν κόσμο προκαλεῖ ἴλιγγο στὸ νοῦ καὶ δέος στὴν ψυχή.

Ὅμως δὲν εἶναι τὸ μόνο πλάσμα. Εἶναι ἕνα ἀνάμεσα στὰ ἄπειρα ποὺ ὁ τυφλὸς ἐρωτικὸς ὀργασμὸς τὰ ἐκσφενδονίζει στὴν ὕπαρξη καὶ τὰ ἐγκαταλείπει στὴν τύχη τους. Καὶ χάνουν κάθε ἀξία. Ἔτσι πρὸ ἡμερῶν πέταξε στὴν αὐλή μου τὸ παρδαλὸ γατάκι κάποιος ποὺ τοῦ περίσσευε καὶ δὲν ἤθελε νὰ τὸ πνίξει. Θὰ μποροῦσα καὶ ἐγὼ νὰ τὸ θάψω ζωντανὸ στὸν κῆπο μου. Κανένας δὲν θὰ μὲ θεωροῦσε ἔνοχο. Οὔτε ὁ Θεός. Διότι δὲν τὸ ἔχει προικίσει μὲ ψυχή. Πλάσματα, ποὺ γιὰ νὰ γίνουν χρειάστηκε δισεκατομμυρίων ἐτῶν προεργασία, τὰ ὁποῖα ἐσχεδίασε κάποια δυσσύλληπτη ὑπερφυὴς βούληση, μὲ ἄτεγκτη ἀναγκαιότητα, τελοῦν ἕρμαια τῆς πλέον δυσοίωνης τυχαιότητας.

Κρατῶ τὸ παρδαλὸ γατάκι στὴ χούφτα μου. Τὴ ζεσταίνει τρυφερά. Μὲ κοιτάει ἀπορητικὰ μὲ τὰ μεγάλα ζαφειρένια ματάκια του. Προφανῶς δὲν ξέρει πὼς μπορῶ νὰ σβύσω τὸ ἀναμμένο κερὶ τῆς ζωούλας του μὲ ἕνα φύσημά μου. Χωρὶς κανένας νὰ μοῦ ζητήσει τὸ λόγο. Ἐπειδὴ δὲν ἔχει ψυχή. Πράγματι. Ἂν ψυχὴ εἶναι ἡ αὐτοσυνειδησία, αὐτὸ δὲν ἔχει ψυχή. Ἔχει ὅμως ζωή, ὅπως καὶ ἐγώ. Καὶ σὲ αὐτὸ τὸ ἐπίπεδο ἔχουμε ἀκριβῶς τὴν ἴδια τύχη. Σάμπως καὶ ἐμένα δὲν μὲ κρατάει κάποιος στὴ χούφτα του; Καὶ σάμπως δὲν μπορεῖ νὰ μὲ συντρίψει τὴν κάθε στιγμή; Ἡ διαφορά μας ἔγκειται στὸ ὅτι καθὼς ἐγὼ ἔχω αὐτοσυνειδησία, τὸ γνωρίζω. Αὐτὸ δὲν τὸ γνωρίζει. Καὶ φοβᾶται μόνο τὴ στιγμὴ ποὺ ἐπέρχεται ὁ συντριμμός. Ἐνῶ ἐγὼ φοβοῦμαι ἀπὸ τώρα καὶ γιὰ τὸν συντριμμὸ τοῦ μέλλοντος. Δηλαδή, ἡ διαφορά μας ἔγκειται στὸ ὅτι ἐγὼ ἔχω περισσότερο φόβο.

Τέκνα τύχης χαλεπῆς. Νὰ εἶσαι τὸ πᾶν καὶ τὸ τίποτε. Νὰ εἶσαι προϊὸν τῆς ἀνάγκης καὶ ἄθυρμα τῶν περιστάσεων. Νὰ εἶσαι προορισμένος ἀπὸ τὴν τεχνουργία τοῦ Θεοῦ. Καὶ νὰ εἶσαι καταδικασμένος ἀπὸ τὴν πανουργία τοῦ κόσμου. Πρὸς τί αὐτὴ ἡ ἀσύλληπτη δολίευση τῶν νόμων τῆς φύσεως γιὰ νὰ φανερωθεῖ ἡ ζωή; Καὶ σὰν φανερωθεῖ περισσεύει, σπαράζεται, μισεῖται, δολοφονεῖται, θάβεται. Ὕστερα τὰ μνήματα χλοΐζουν. Σὰ νὰ μὴ συνέβη τίποτε.

Κρατῶ στὴ χούφτα μου τὸ ὄμορφο γατάκι. Μὲ ὁλάνοιχτα τὰ ματάκια του μὲ κοιτάζει ἐπιτακτικά. Αὐτὸ δὲν εἶναι τὸ βλέμμα τοῦ ζώου. Εἶναι τῆς ἀβύσσου.

Νεογέννητα γατάκια στὸν κῆπο μου (15-8-2010).

Περὶ ψυχῆς

Χρῆστος Μαλεβίτσης
(«Ἡ Καθημερινή», 6-7-1991· ἀναδημοσίευσις: «Δοκίμια ἰδεῶν», ἐκδ. Δωδώνη, 1993, σελ. 245-247)

Εἶναι πολλοὶ ποὺ ἐνοχλοῦνται, ὅταν ἀκοῦν πὼς τὰ ζῶα δὲν ἔχουν ψυχή. Ὅπως ἕνας συγγραφέας ἄφησε νὰ φανεῖ σὲ ἐπιστολή του στὴν «Καθημερινὴ» τῆς 29.6.91. Διότι στὸ κείμενό μου «Τὸ παρδαλὸ γατάκι» ἀναφέρω πὼς τὸ ζῶο δὲν ἔχει ψυχή. Ὅμως ἐκεῖ ἔθεσα ἕναν ὅρο. Ἔγραψα: «Ἂν ψυχὴ εἶναι ἡ αὐτοσυνειδησία, αὐτὸ δὲν ἔχει ψυχή». Ποιός θὰ ἰσχυρισθεῖ πὼς τὸ ζῶο ἔχει αὐτοσυνειδησία; Δηλαδή, ὅτι γνωρίζει πὼς γνωρίζει; Καὶ ἂν κάποιος εὐγενὴς φιλόζωος ἀναγνωρίσει αὐτοσυνειδησία στὸ ἄλογο, στὸ σκυλὶ καὶ στὸ γατάκι, μέχρι ποῦ θὰ κατέβει τὴ ζωϊκὴ κλίμακα; Ἴσαμε στό μικρόβιο τοῦ τύφου ἢ τὸν ἰὸ τοῦ ἔητζ; Καὶ αὐτὸς θὰ θέσει κάπου ἕνα φραγμό. Ἐκτὸς ἐὰν δὲν ἀντιλαμβάνεται τὴν ἀνατρεπτικὴ σημασία τῆς αὐτοσυνειδησίας.

Καθόσον περὶ αὐτοῦ πρόκειται. Δὲν κερδίζουμε τίποτε τὸ νέο ἂν μείνουμε στὴν ἀντίληψη, πὼς ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖ ἀπόληξη τῆς ἐξελίξεως τῶν εἰδῶν. Ὅμως κερδίζουμε τὸν κόσμο τοῦ πνεύματος ἂν ἀντιληφθοῦμε τὸ ρῆγμα τὸ ἀγεφύρωτο ποὺ ἡ «συνείδηση τοῦ ἑαυτοῦ μας» θέτει ἀνάμεσα στὸ ζῶο καὶ στὸν ἄνθρωπο. Αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ σημασία τοῦ δελφικοῦ παραγγέλματος «γνώθι σαυτόν». Δὲν πρόκειται γιὰ τὴν ἐπιστημονικὴ γνωριμία τοῦ ἑαυτοῦ μας. Αὐτὴ θὰ ἦταν ἀδιάφορη γιὰ τὸ Μαντεῖο. Ἀλλὰ πρόκειται γιὰ τὴν θαυμασιώδη εἴδηση τοῦ ὑπάρχειν στὸν κόσμο ὡς αὐτοσυνείδηση. Εἶναι κάτι ποὺ δὲν διδάσκεται, ἀλλὰ τελεῖ δωρημένο σὲ ἐκεῖνο τὸ βιολογικὸ ὄν, ποὺ ἐξαιτίας τούτης τῆς δωρεᾶς μεταποιήθηκε ἀπὸ ζῶο σὲ ἄνθρωπο. Καὶ κατέστησε τὴν παρουσία τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ σχετικὴ σὲ ἀπόλυτη.

Εἴπαμε πὼς δὲν διδάσκεται. Δηλαδὴ δὲν ἔρχεται ἀπὸ ἔξω. Κεῖται ἐντός μας. Καὶ ὁ δάσκαλος ποὰ θὰ ἐπιχειρήσει νὰ τὸ φέρει στὴν ἐπιφάνεια θὰ ἀσκήσει τὴ μαιευτική. Ὅπως ὁ Σωκράτης, ὁ ἀγαπημένος τοῦ Μαντείου. Ἐπειδὴ ἡ αὐτογνωσία εἶναι δυνατότητα καὶ ὄχι ἐκ προοιμίου πραγματικότητα. Βέβαια οἱ ἐκφράσεις «συνείδηση τοῦ ἑαυτοῦ μας» καὶ «αὐτογνωσία» εἶναι ψιλὰ ὀνόματα γιὰ ἕνα δεδομένο δαψιλὲς σὲ σημαντικότητα. Τὸ ὁποῖο εἶναι μία Παρουσία ποὺ δὲν προκύπτει ἀπὸ τοὺς νόμους τῆς φύσεως. Εἶναι ἡ πλατωνικὴ «ψυχή»· πλέον ἀποκαθαρμένη εἶναι ἡ εὐαγγελικὴ «ψυχή». Στὴ νεώτερη φιλοσοφικὴ σύλληψη εἶναι τὸ «πρόσωπο» καὶ ἰδίως ἡ Existenz, δηλαδὴ «ὑπόσταση» ἢ «ὕπαρξη», πάντοτε ὡς ἐκδοχὲς τῆς ψυχῆς. Στὴν ἀνατολικὴ σκέψη εἶναι τὸ «ἄτμαν» ἢ «ὁ πρῶτος ἑαυτός μας» (self). Ἐπείγουσα ὅμως ἀνάγκη ἀξιώνει νὰ ὑπερβοῦμε τὰ ὀνόματα καὶ νὰ νοήσουμε, ἀλλὰ καὶ νὰ βιώσουμε τὴν ἔκτακτη σημαντικότητα αὐτοῦ τοῦ ἀπερινοήτου δεδομένου ποὺ εἶναι ἡ αὐτογνωσία, ποὺ συνιστᾶ τὸ «εἶναι» τοῦ ἀνθρώπου, καὶ ποὺ τοῦ λοιποῦ θὰ ἀποκαλοῦμε ψυχή.

Ὁ γνωρισμὸς τοῦ ἑαυτοῦ μας εἶναι δυνατότητα. Ἄρα καθίσταται πραγματικότητα κατὰ ἀναβαθμοὺς γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα καθόλου. Πρόκειται γιὰ διαδικασία ἐπαμειβόμενων ξυπνημῶν. Εἶναι τὸ ταξίδι τῆς ψυχῆς. Τὸ ταξίδι τοῦ Γιλγαμὲς πρὸς τὴν ἀθανασία. Τὸ ταξίδι τοῦ Ὀδυσσέα πρὸς τὴν οἰκεία πατρίδα. Τοῦ Οἰδίποδα πρὸς τὴν ἁγιοποίησή του στὸν Κολωνό. Τοῦτος ὁ τελευταῖος ξύπνησε τὸ πρῶτον στήν Κόρινθο. Ἀλλὰ ἔμαθε πὼς δὲν ἦταν αὐτὸς ποὺ ἐνόμιζε. Ἐπισκέφθηκε τὸ Μαντεῖο γιὰ νὰ μάθει γιὰ τὸν ἑαυτό του. Ἡ Σφίγγα τοῦ εἶπε τὶ εἶναι ὡς ἄνθρωπος. Στὴ Θῆβα ἀπεδείχθη ἐγκληματίας. Τὸ τὶ πραγματικὰ ἦταν ἡ ψυχή του τὸ ἔμαθε στὸν Κολωνό. Μέσα ἀπὸ τὴ διαδικασία τοῦ πάθους.

Ἡ φιλοσοφία ἑπόμενο ἦταν νὰ προτιμήσει τὴ διαδικασία τοῦ «μάθους». Ὁ Πλάτων ἀκολουθώντας τὴ διασκεπτική ὁδό, τὴν διανοιγμένη ὅμως ἀπὸ τὴν θρησκευτικὴ ὀρφική ἐμπειρία, ἐννόησε τὴν ἔκτακτη σημαντικότητα τῆς ψυχῆς, γι᾿ αὐτὸ τὴν ἐξήρεσε ἀπὸ τὴ θνητότητα τῶν πραγμάτων καὶ τὴν ἀνακήρυξε ἀθάνατη. «Ἀθάνατος» λέγει «ἡμῶν ἡ ψυχὴ καὶ οὐδέποτε ἀπόλυται». Ἡ τραγικὴ ὅμως ἐμπειρία μᾶς διδάσκει πὼς ἡ ψυχὴ μπορεῖ καὶ νὰ χαθεῖ. Ὁ Πλάτων δὲν ὑπερέβη τὸν κοσμικὸ κύκλο. Γι᾿ αὐτὸ ἡ ἀθανασία του εἶναι δεδομένη, σὰν πέτρα. Δὲν εἶναι δεδομένη στὴν Καινὴ Διαθήκη, ἡ ὁποία ἀκολουθεῖ τὴν τραγικὴ ὁδό. Γι᾿ αὐτὸ ἡ λέξη ἀθανασία δὲν ὑπάρχει στοὺς Εὐαγγελιστές. Ὑπάρχει ἡ «ζωὴ ἡ αἰώνιος», ἡ ὁποία δὲν εἶναι ἐκ προοιμίου δεδομένη. Ἐδῶ ἡ φανέρωση τῆς αὐτογνωσίας εἶναι συντελειακή. Ἡ κόλαση καὶ ὁ παράδεισος, τὸ θεῖο καὶ τὸ δαιμονικό, ἡ σωτηρία καὶ ἡ ἀπώλεια συνιστοῦν τὸ «εἶναι» τῆς ψυχῆς, ποὺ τελεσιουργεῖται ἐκτὸς τῆς ἀσφαλείας τοῦ κοσμικοῦ κλοιοῦ. Γι᾿ αὐτὸ ἐξαιτεῖται ἡ σωστικὴ παρέμβαση τοῦ θείου προσώπου. Ἀλλιῶς ἡ ἀπώλεια εἶναι ἐπικείμενη. Ἔτσι ἡ ψυχὴ φτάνει στὸ ἀκροτελεύτιο σημεῖο τῆς αὐτοσυνειδησίας της. Ποὺ εἶναι τραγικό.

Ἡ ἀναγνώριση ψυχῆς στὰ ζῶα ἴσως ὑποκρύπτει ἐπιθυμία ἐπιστροφῆς στὸν ἄρρηκτο παράδεισο τῆς ἀσυνειδησίας. Τότε ἀποφεύγεται καὶ ἡ ἔσχατη πνευματικὴ εὐθύνη τοῦ κάθε ἀνθρώπου ποὺ ἀνασταίνεται ὡς πρόσωπο. Εἶναι ἡ χαρωπὴ ὁδός. Ἐνῶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν. Ὄχι τοῦ ζώου.

Μικρὰ γατάκια στὸν κῆπο μου (22-8-2010).

Τὰ κείμενα ἀπὸ τό: Χρῆστος Μαλεβίτσης, «Δοκίμια ἰδεῶν: Ἑκατὸ μικρὰ δοκίμια γιὰ τὸ πνεῦμα τῶν καιρῶν μας», ἐκδ. Δωδώνη, Ἀθήνα - Γιάννινα 1993, ISBN 960-248-633-3.

Χρῆστος Μαλεβίτσης: Σπουδαῖος διανοητὴς μὲ βαθειὰ σκέψι γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν Ἱστορία, τὴν φύσι καὶ τὴν κοινωνία, τὴν μεταφυσικὴ καὶ τὴν θρησκεία, τὴν τέχνη, λογοτεχνία καὶ μουσική, τὸν πολιτισμὸ καὶ τὴν παράδοσι. Τὰ δοκίμιά του μοῦ εἶχαν προξενήσει βαθειὰ ἐντύπωσι ὅταν τὰ διάβαζα ἔφηβος στὴν «Καθημερινὴ» τῆς Ἑλένης Βλάχου. Εἴκοσι χρόνια μετά, τὰ ἐξετίμησα ἀκόμη περισσότερο.

Ἄλλα κείμενα τοῦ Χρήστου Μαλεβίτση:
+ Ὁ Χρῆστος Μαλεβίτσης γιὰ τὰ πνεύματα καὶ τὸ Πνεῦμα
+ Ἡ μονοτονικὴ πνευματικὴ παρακμὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ
+ Ἡ ἑλληνικὴ μοναξιά
+ Περὶ τῆς Ἀθανασίας τῆς Ψυχῆς

Δευτέρα 19 Απριλίου 2010

Ζυράννα Ζατέλη .

Είδα εχθές - στην τηλεόραση - μία συνέντευξη της Ζατέλη . Είναι σα νά ΄χη βουτήξει το κεφάλι της σ'ένα κουβά με βραστή κόκκινη μπογιά - όπως βάφουνε τα μάλλινα . Μου αρέσει η εικόνα της . Αυτό το κόκκινο στα μαλλιά, στα χείλη - κόκκινο του ξεραμένου αίματος - στα νύχια , ξέρω τι είναι . Είναι το κλειδί του σπιτιού της . Το σπίτι που γράφει - όχι το άλλο που τρώει και κοιμάται .

( Κανονικά - η ανάγνωση θα 'πρεπε να βάφη κόκκινο τον αναγνώστη . Να έχη τα συμπτώματα της βαριάς αλεργίας ).



Τ'αφήνω αυτό να πώ κάτι άλλο .
Η Ζατέλη - στην συνέντευξή για την οποία μιλάω - είπε ένα σωρό αηδίες - κοινότοπα πράγματα - ξεπερασμένα ψεύδη . Οτι τάχα οι ήρωες των βιβλίων τους έχουνε την δική τους ζωή, ότι αυτοί οδηγούνε το βιβλίο εκεί που αυτοί θέλουνε - και τα γνωστά παρόμοια . Τα 'χουμε ακούσει χιλιάδες φορές - συμβολισμοί και τελετές που δεν έχουνε πιά καμία δύναμη . Αέρας κοπανιστός .

Υπάρχει και κάτι τρομακτικό στην υπόθεση .
Η Ζατέλη έχει κατασκευάσει έναν κόσμο συνεχή και συνεκτικό - έναν κόσμο που αναγνωρίζει την δημιουργό του . M' αυτό θέλω να πω : - η Ζυράννα Ζατέλη γράφει καλά - γράφει ξεχωριστά .

Ενας μεγάλος συγγραφέας.
Και λοιπόν ; ! Να γράφης : σιγά το ταλέντο .

Προσοχή ....